herdenking districtsapostel J.H. van Oosbree (1862-1946)

Discussie over de door de kerleiding geproclameerde exclusiviteit
Plaats reactie
zefyr
Berichten: 509
Lid geworden op: ma 06 dec 2010, 19:00

herdenking districtsapostel J.H. van Oosbree (1862-1946)

Bericht door zefyr »

Het is dit jaar 150 jaar geleden, dat Johannes Hendrik van Oosbree (voorheen geheten Gladbach) werd geboren. Dit feit zal zaterdag 31 maart aanstaande in de plaats van samenkomst van Het Apostolisch Genootschap te Amersfoort worden herdacht. De veertiende J.H. van Oosbreelezing zal voor een deel worden gewijd aan een historisch betoog door drs Berry Brand, die zal ingaan op het werk en leven van districtsapostel (en stamapostelhelper!) J.H. van Oosbree (1910-1946). Berry Brand is van professie historicus en docent geschiedenis in het voortgezet onderwijs. Hij werkt naarstig aan een kloeke publicatie over de geschiedenis van het apostolische Werk in Nederland, dat waarschijnlijk volgend jaar zal verschijnen. Districtsapostel Van Oosbree gaf 36 jaar leiding aan de Hersteld Apostolische Zendinggemeente in de Eenheid der Apostelen (afgekort HAZEA) in Nederland en het voormalig Nederlands Oost-Indie (thans Indonesie). In deze periode ontwikkelde de HAZEA zich stormachtig, zowel qua ledenaantal en gemeenten als leerstellig. De kwantitatieve groei, in casu ongeveer 20.000 leden!, is op het eerste gezicht opmerkelijk, want de ontkerkelijking deed juist in de eerste decennia van de 20e eeuw z'n intrede in Nederland. Tientallen 'lokalen' of 'gebouwen' (het begrip kerk of kerkgebouw, evenals het begrip altaar, werd verafschuwd in HAZEA-kringen!) werden uit de grond gestampt. De apostelcultus, riekend naar idolatrie, nam in de bestuurstijd van Van Oosbree een hoge vlucht. De erfenis van het 'Nieuwe Licht' werd door hem radicaal verder ontwikkeld. In 1945/46 kwam het tot een scheuring, waardoor de HAZEA werd gedecimeerd. Het zelfgekozen maatschappelijk isolement van de HAZEA nam in de vooroorlogse jaren extreme en sektarische vormen aan. Tijdens de Duitse bezetting van Nederland heeft de HAZEA-leiding geen enkel (hoorbaar) protest tegen de deportatie van de joden laten horen. Van Oosbree was in de vooroorlogse jaren een trouwe Oranjeklant, maar wees partijpolitieke betrokkenheid van de hand. Er zijn geen feiten en omstandigheden bekend die wijzen op collaboratie met de vijand. Terwijl tienduizenden Amsterdamse joden werden afgevoerd via de Hollandsche Schouwburg aan de Plantage Middenlaan, onder de rook van het HAZEA-hoofdkwartier aan de Franschelaan (later geheten Henri Polaklaan) te Amsterdam, bleef het oorverdovend stil...

http://www.apgen.nl/organisatie/stichti ... w=Standard
zefyr
Berichten: 509
Lid geworden op: ma 06 dec 2010, 19:00

terugblik op J.H. van Oosbreelezing

Bericht door zefyr »

Vorige week heb ik de onderhavige lezing bijgewoond. De plaats van samenkomst van Het Apostolisch Genootschap te Amersfoort was goed bezet. Naar schatting 400-500 aanwezigen, merendeels senioren!, woonden de lezing bij. Het was niet tot de nok toe bezet; op het balkon waren enkele plaatsen onbezet. De jeugd was slecht vertegenwoordigd. De sfeer voor een serieuze lezing was met enige regelmaat (te?) amicaal. Waarschijnlijk zijn de apostolischen (van Het Apostolisch Genootschap) de huiskamersfeer nog niet helemaal ontgroeid. Berry Brand slaagde er goed in een boeiend betoog te houden over het leven en het werk van (districts)apostel J.H. van Oosbree. In De Stroom, het magazine van Het Apostolisch Genootschap, was voorzichtig aangekondigd dat deze lezing een ander beeld zou oproepen over apostel Van Oosbree. Het Apostolisch Genootschap heeft in de afgelopen decennia het beeld gecultiveerd dat apostel Van Oosbree een enorme religieuze vernieuwer was. Volgens Berry Brand moet dit beeld (op een aantal punten) bijgesteld worden. Professor Bremmer, sympathisant van HAG, toonde oprechte belangstelling voor en interesse in de persoon en apostel Van Oosbree. Af en toe verontschuldigde hij zich bij het publiek voor het kraken van een kritische noot. Met grote voorzichtigheid merkte hij o.a. op, dat de grote en luxe limousines van apostel Van Oosbree in de dertiger jaren, gekenmerkt door economische crisis en depressie!, van de vorige eeuw wel bij hem vragen opriep. In z'n ogen had het ook wel een onsje minder gemogen. Een professioneel team van documentaire- en filmmakers toonden een interessante impressie van het leven en werken van apostel Van Oosbree. In mijn ogen werden te weinig kritische kanttekeningen geplaatst bij het leven en werken van apostel Van Oosbree. In het algemeen werd een (te) zonnig beeld geschetst van hem, naar mijn onbescheiden mening. De affaire 'tante Nel' - schoondochter van apostel Van Oosbree, dus niet te verwarren met de echtgenote van districtsapostel in ruste Theo de Bruijn :-)) - is volstrekt achterwege gebleven. Apostel Van Oosbree leefde in concubinaat met haar, terwijl zijn echtgenote nog leefde... Ook de problematische en kille relatie met zijn dochter en schoonzoon te Enkhuizen, als gevolg van een kerkscheuring in de twintiger jaren van de vorige eeuw, bleef onderbelicht. De heer A. Smit te Enkhuizen, kleinzoon van apostel Van Oosbree en herder/voorganger in ruste van de GvAC, heeft mij jaren geleden verteld, dat hij in zijn kinderjaren in een hospitaal was opgenomen. In deze periode bezocht zijn grootvader, apostel van Oosbree, dit hospitaal om zieke HAZEA-leden te bezoeken, maar hij weigerde zijn kleinkind, de heer A. Smit, te bezoeken... Hoe hardvochtig kan een mens en apostel zijn!? Tijdens de Duitse bezetting (1940-1945) heeft apostel Van Oosbree geen enkel protest laten horen, terwijl tienduizenden Amsterdamse joden werden afgevoerd via de Hollandsche Schouwburg, dat op een steenworp afstand verwijderd was van het HAZEA-hoofdkwartier aan de Fransche Laan (later Henri Polaklaan geheten). De absurde persoonsverheerlijking van apostel Van Oosbree is vrijwel onbesproken gebleven. Professor Bremmer probeerde dit verschijnsel te duiden door de sociale afkomst van de meeste HAZEA'ers, merendeels zogenaamde 'kleine luyden': lagere ambtenaren, eenvoudige ambachtslieden, kleine middenstanders en fabrieksarbeiders. Op deze wijze konden ze participeren in de glorievolle rol van apostel Van Oosbree. De theologie van het Nieuwe Licht is waarschijnlijk (nog) zwaarwegender geweest voor de persoonscultus omtrent de apostel. Apostel Van Oosbree was niet alleen een religieus leider, maar ook koopman (van o.a. kruidendrankjes en dergelijke). In onderstaande maak ik u deelgenoot van een opmerkelijke apotheose. Dit aspect was tot gisteravond mij onbekend. Uit betrouwbare bron is dit mij in de afgelopen uren meegedeeld.

"Apostel van Oosbree en zijn alternatieve geneesmiddelenhandeltje

Een familielid van mij (zefyr: deze persoon is mij bekend) vertelde onlangs het volgende verhaal:

Oma Groos uit Amsterdam, een vrome apostolische zuster die ook een groot
bewonderaarster van apostel van Oosbree was, had een naast familielid die
aan kanker leed. De apostel werd hiervan op de hoogte gesteld en gevraagd om voorbede. Hij
had echter een ander plan. Zuster Groos moest maar eens bij hem in zijn weekendhuis langs komen in
Zandvoort. Hier toonde hij haar een natuurgeneesmiddel dat hij exclusief kon leveren.
Het was wel duur maar de genezingskansen waren dan wel zeer groot.
Haar werd afgeraden om er met anderen over te spreken want dan wilden
waarschijnlijk teveel mensen het hebben en de apostel had niet zoveel meer..
Oma Groos ging om het benodigde bedrag bijeen te krijgen de hele familie af
en kon zo met hulp van neven en nichten het benodigde bedrag bij elkaar
sprokkelen. De neven en nichten moesten oma Groos beloven niets te zeggen tegen anderen
want dat had de apostel immers zo nadrukkelijk gevraagd.
Ze betaalde keurig de apostel het gevraagde bedrag en kreeg vanuit Zandvoort
het alternatieve geneesmiddel mee.
Helaas stierf toch het familielid met kanker een aantal maanden later. Oma
Groos wist echter zeker dat dit niet de schuld van de apostel was maar
gewoon Gods wil.
Opa Groos kon niet laten zijn vrouw er fijntjes op te attenderen: "Ondanks
de gezalfde en zijn toverzalf verdronk toch het kalf".

Het behoeft geen verdere uitleg dat in de documentaire over van Oosbree dit
aspect van de kruidenier van Oosbree (halve geneesheer) onderbelicht
gebleven."
Diderot
Berichten: 105
Lid geworden op: zo 18 dec 2011, 15:38

Re: terugblik op J.H. van Oosbreelezing

Bericht door Diderot »

Een algemeen probleem met het fenomeen ‘geschiedenis’, is dat zij door ‘de overwinnaars’ geschreven wordt. Dat is de oorzaak van hetgeen in bovenstaande bijdrage staat. Vanuit de huidige situatie (leden, gebouwen, vermogen) bezien is Het Apostolisch Genootschap (HAG) duidelijk de overwinnaar van 1946 en geestelijk gezien de enige partij die zich de rechtmatige ‘erfgenaam’ van Van Oosbree (VO) mag en kan noemen.

Daarom: Als vanuit HAG een film over VO gemaakt wordt, dan zal zulk een film, ook al is-ie door professionele (niet-HAG) filmmakers gemaakt, toch aan het manco van eenzijdigheid lijden. De reden is namelijk, dat voor de film uit het archief van HAG is geput, en voor interviews alleen maar personen zijn benaderd, die nu nog steeds actief HAG-lid zijn. Hiermee is eenzijdigheid voorgeprogrammeerd.
Om hieraan te ontkomen, zouden ook personen geïnterviewd moeten worden, die na 1946 niet VO’s testamentaire aanwijzingen opgevolgd hebben, dus bijvoorbeeld HAZEA-leden die zich om Jochems/Paasman c.s. verzameld hebben.
Ook zouden personen bevraagd moeten worden, die zich in de ‘jaren-VO’ (1910-1946) uit de HAZEA teruggetrokken hebben. Wat zijn hunn ervaringen met VO geweest?
Het grote probleem is, dat degenen die zich tussen 1910 en 1946 terugtrokken dat zelden in georganiseerd verband hebben gedaan. Er zijn weliswaar enkele groepjes ontstaan (o.a. de in de vorige bijdrage genoemde HEAG), maar het grootste deel van de uittreders is in de mist van de geschiedenis verdwenen. Daarom zijn ze praktisch niet op te sporen, en is de kans gering dat een tegengeluid tegen de zonnige, positieve verhalen van de ‘blijvers’ gehoord kan laten worden.

De gemaakte film heeft dus vanwege haar eenzijdigheid een hoog ‘HAG-propaganda’-gehalte. Daar is an sich niets mis mee, men moet er zich alleen van bewust zijn.

Een andere waarschuwing: Oral history is notoir onbetrouwbaar. Als je mensen bevraagt over gebeurtenissen van 60 of 70 jaar geleden, dan is dat mijns inziens alleen waardevol als de resultaten gecombineerd (zo mogelijk: geverifieerd) worden met geschreven/gedrukte bronnen uit die tijd.

Dat alles gezegd hebbende, blijft het uiteraard fascinerend om bewegende beelden uit die lang vervlogen tijden te zien. De drommen mensen, de uitpuilende kerkgebouwen, de overduidelijke vreugde en aanhankelijkheid van zovelen (nogmaals: het beeld is eenzijdig)...
Ik denk dat zowel bij kijkers vanuit de huidige HAG als bij kijkers vanuit de huidige NAK een bepaalde nostalgie, misschien ook wel melancholie zal opkomen. De wetenschap dat we naar tijden terugkijken die voorgoed voorbij zijn, dat we naar hoeveelheden apostolischen kijken die ook nooit meer terugkomen... Misschien beseffen de kijkers zich ook (onbewust) dat hun eigen kerkgemeenschap (HAG/NAK) bezig is uit te sterven en er over 50 of 100 jaar niemand meer is die zich voor zulk een film zal interesseren.

Behalve misschien een enkele verdwaalde kerkhistoricus.

Diderot.
Tosca
Berichten: 335
Lid geworden op: vr 12 dec 2008, 20:29
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: herdenking districtsapostel J.H. van Oosbree (1862-1946)

Bericht door Tosca »

@ll,

Tja, de Districts-apostel van Oosbree is natuurlijk allang geleden overleden –1946—inmiddels dus 66 jaar geleden. Er zullen nog weinig tijdgetuigen in leven zijn, en dan bedoel ik de oudere Broeders en Zusters die hem bewust hebben meegemaakt.
Zo is hij voor velen slechts een figuur uit het verleden, die echter door weer anderen is opgehemeld als ware hij een fantastische Apostel en prediker. En dat zal zeker het geval zijn bij de Broeders en zuster bij HAG, terwijl hij bij de Broeders en Zusters van de toenmalige HAGEA juist het tegenovergestelde betekende, immers hij had de Stamapostel verlaten! Maar ook de HAGEA tijdgetuigen zijn voor het over grote deel vertrokken naar de eeuwigheid.
Voor alle latere generaties is hij slechts geschiedenis, voor HAG Broeders en Zusters in positieve zin, Voor de Broeders en Zusters van de HAGEA –nu dus de NAK—heeft Districts-apostel van Oosbree slechts een negatieve gedachtenis.

Met vriendelijke groet,
‘Tosca’
Moeten de Schapen en de Lammeren de Herder weiden en hoeden? Zo is het wel in de Nieuw Apostolische Kerk, de Apostelen hebben altijd feest van de ‘’tienden’’
Plaats reactie